W lutym 2019 ruszył pilotaż Krajowej Sieci Onkologicznej. Jest to zapowiedziany przez Ministerstwo Zdrowia program (Pilotaż), który zakłada przetestowanie nowego modelu organizacji opieki onkologicznej. Niezależnie od miejsca zamieszkania pacjent będzie miał zapewnioną kompleksową opiekę, zgodnie z przyjętą ścieżką postępowania terapeutycznego, oraz koordynatora, który poprowadzi go „za rękę” przez cały proces leczenia.
Głównym celem programu pilotażowego jest sprawdzenie nowej organizacji opieki onkologicznej, jakości tej opieki i efektów klinicznych. Nowa organizacja opieki ma poprawić wyniki leczenia onkologicznego. W ramach programu analizowana jest i oceniana kompleksowość diagnostyki na podstawie ścieżek postępowania w 5 wybranych typach nowotworów – najczęściej występujących w Polsce – rak piersi, płuca, jajnika, jelita grubego i gruczołu krokowego.
Całkowity koszt realizacji pilotażu jest oszacowany na 48 mln zł (na Dolnym Śląski i w Świętokrzyskim). Zakłada on wprowadzenie zmian w zakresie organizacji opieki onkologicznej. Ich celem jest:
- postawienia możliwie szybkiego i precyzyjnego rozpoznania,
- zwiększenie wykrywalności nowotworów we wczesnych stadiach,
- właściwe kwalifikowanie chorych do określonej metody leczniczej i leczenia skojarzonego,
- zastosowanie optymalnych procedur terapeutycznych o kompleksowym charakterze i odpowiedniej jakości,
- zmniejszenie liczby powikłań, a w konsekwencji poprawę wyników leczenia,
- wprowadzone jednolitych standardów diagnostyki i leczenia, niezależnie od miejsca zamieszkania pacjenta w celu uzyskania poprawy rokowania i jakości życia chorych,
- wydłużenie 5-letnich przeżyć,
- obniżenie umieralności.
Planowane jest również wypracowanie Narodowej Strategii Onkologicznej oraz przygotowanie w oparciu o pilotaż rozwiązań legislacyjnych dot. utworzenia Krajowej Sieci Onkologicznej.
Do pilotażu Krajowej Sieci Onkologicznej dołączą w połowie roku jeszcze dwa województwa.
Chcemy doświadczeń w pilotażu zebrać jak najwięcej, żeby za rok – półtora sieć ruszyła – zapowiedział wiceminister zdrowia Sławomir Gadomski.
Jak przypomniał wiceminister zdrowia Sławomir Gadomski w pilotażu Krajowej Sieci Onkologicznej (KSO) uczestniczą od 1 lutego dwa województwa: dolnośląskie i świętokrzyskie.
Chcielibyśmy w pierwszej połowie tego roku wprowadzić do sieci dwa kolejne województwa. Jednym z nich jest województwo podlaskie. Analizujemy strukturę świadczeniodawców, strukturę świadczeń w 2-3 województwach. W marcu chciałbym zakończyć te analizy i zdecydować – powiedział wiceminister – Dołączenie kolejnych województw do sieci da większe pole do analiz.
W pracach ministerialnych i w pracach nad strukturą Krajowej Sieci Onkologicznej uczestniczyli przedstawiciele Dolnośląskiego Centrum Onkologii i Świętokrzyskiego Centrum Onkologii. Inne województwa pewnego podstawowego poziomu zrozumienia tej koncepcji, ukształtowania pewnych mechanizmów jeszcze nie mają – zaznaczył wiceminister Sławomir Gadomski, dodając, że poszerzenie pilotażu o nowe regiony pozwoli ustalić jak tam przebiegnie zmierzenie się z nowymi zadaniami.
Zdaniem wiceministra Gadomskiego, po trzech miesiącach trwania pilotażu KSO będzie można wstępnie określić kilka elementów.
Przede wszystkim dowiemy się jak realnie przebiega współpraca pomiędzy ośrodkami, jak wyglądają wspólne konsylia, wsparcie przez wojewódzki ośrodek koordynujący pracę ośrodków o niższym szczeblu referencyjności, na ile aktywnie jest wykorzystywane call center – wyliczał wiceminister.
Dodał, że spodziewa się, iż kolejne raporty ewaluacyjne będą przygotowywane w cyklach kwartalnych. Mają m.in. odpowiadać na pytanie, jak zmiany w organizacji lecznictwa onkologicznego przełożyły się na wyznaczanie ścieżki leczenia pacjenta i czas trwania leczenia.
Jak powiedział wiceminister Sławomir Gadomski, wdrożenia Krajowej Sieci Onkologicznej można spodziewać się za około półtora roku.
Rozmowa zarejestrowana podczas IV Kongresu Wyzwań Zdrowotnych (Katowice, 7-8 marca 2019 roku).
W pilotażu biorą udział dwa województwa: dolnośląskie i świętokrzyskie. Ministerstwo zapowiada rozszerzenie pilotażu na kolejne województwa. Na Dolnym Śląsku ośrodkiem wiodącym jest Dolnośląskie Centrum Onkologii we Wrocławiu wraz z 12 współpracującymi podmiotami leczniczymi z Wrocławia i Dolnego Śląska. W województwie świętokrzyskim ośrodkiem koordynującym zostało Świętokrzyskie Centrum Onkologii w Kielcach. Sieć tworzą – ośrodek koordynujący wraz ze współpracującymi szpitalami.
Ośrodki współpracujące na Dolnym Śląsku:
- Izerskie Centrum Pulmunologii i Chemioterapii „Izer-Med” Sp. zo.o w Szklarskiej Porębie
- „Miedziowe Centrum Zdrowia” S.A. w Lubinie
- Samodzielny Publiczny Zespół Opieki Zdrowotnej w Świdnicy
- Specjalistyczne Centrum Medyczne im. św. Jana Pawła II S.A. w Polanicy Zdroju
- Wielospecjalistyczny Szpital – Samodzielny Publiczny Zespół Opieki Zdrowotnej w Zgorzelcu
- Dolnośląskie Centrum Chorób Płuc we Wrocławiu
- Specjalistyczny Szpital im. Sokołowskiego w Wałbrzychu
- Uniwersytecki Szpital Kliniczny im. Mikulicza-Radeckiego we Wrocławiu
- 4 Wojskowy Szpital Kliniczny z Polikliniką we Wrocławiu
- Wojewódzkie Centrum Szpitalne Kotliny Jeleniogórskiej w Jeleniej Górze
- Wojewódzki Szpital Specjalistyczny w Legnicy
- Wojewódzki Szpital Specjalistyczny, Ośrodek Badawczo-Rozwojowy we Wrocławiu
Istotnym elementem pilotażu jest
INFOLINIA dla pacjentów onkologicznych
22/755 11 55 czynna przez całą dobę.
Infolinia działa od 1 lutego 2019 roku.
Pacjent ma możliwość:
- umówienia wizyty w poradni onkologicznej na konsultację lub badania
- odwołania lub zmiany terminu wizyty
- uzyskania niezbędnych informacji dotyczących postępowania w przypadku wykrycia nowotworu
- informacji, jak przygotować się do wizyty w szpitalu (na badanie diagnostyczne, operację, chemio- lub radioterapię)
- uzyskania informacji o certyfikowanych (współpracujących w ramach regionalnych sieci onkologicznych) placówkach/oddziałach onkologicznych w pobliżu miejsca zamieszkania
Pacjent według założeń INFOLINII w przyszłości będzie też mógł:
- uzyskać informację o dostępności wyników badań (tylko informacja, czy wyniki są już do odebrania)
- dowiedzieć się o terminach operacji i badań diagnostycznych we wszystkich ośrodkach współpracujących w ramach sieci
Od 1 lutego do 20 marca odnotowano około 240 połączeń na infolinii. Kilkadziesiąt osób zostało zarejestrowanych na wizytę do onkologa w DCO, kilkanaście do ośrodków współpracujących na Dolnym Śląsku. Były też telefony ogólne – pacjenci pytali głównie o specjalistów onkologów, terminy zabiegów, dostępne metody leczenia i badania diagnostyczne.
Od lutego do marca w pilotażu jest już 352 pacjentów (największa liczba chorych na raka piersi i płuca, kolejno rak jelita grubego, gruczołu krokowego i jajnika), którzy wyrazili zgodę na wzięcie udziału w programie.
- dr n. med. Ireneusz Pawlak – koordynacja realizacji całego programu pilotażowego na Dolnym Śląsku
- dr hab. n. med. Rafał Matkowski – koordynacja programu pilotażowego pod względem opieki medycznej w kierunku nowotworów piersi
- dr n. med. Krzysztof Tupikowski – koordynacja programu pilotażowego pod względem opieki medycznej w kierunku nowotworów gruczołu krokowego
- dr n. med. Marcin Jędryka we współpracy z dr n. med. Barbarą Rossochacką-Rostalską – koordynacja programu pilotażowego pod względem opieki medycznej w kierunku nowotworów jajnika
- dr n. med. Anna Leszczyszyn-Stankowska we współpracy z hab. n. med. Markiem Bębenkiem – koordynacja programu pilotażowego pod względem opieki medycznej w kierunku nowotworów jelita grubego
- dr n. med. Marcin Gołecki we współpracy z dr n. med. Ireneuszem Pawlakiem – koordynacja programu pilotażowego pod względem opieki medycznej w kierunku nowotworów płuc
Od początku lutego 2019 roku – 446 osób z podejrzeniem raka zostało włączonych do pilotażu opieki realizowanej w ramach sieci onkologicznej na Dolnym Śląsku. Nowa infolinia onkologiczna obsłużyła 270 połączeń i umówiono 55 wizyt w poradniach onkologicznych.
W kwietniu Dolnośląskie Centrum Onkologii we Wrocławiu odwiedził wiceminister zdrowia Sławomir Gadomski, odpowiedzialny za pilotaż sieci onkologicznej. Odbyło się spotkanie „robocze” z dyrekcją DCO i dyrektorami szpitali współpracujących w sieci na Dolnym Śląsku.
– Na razie program jest dla nas jak poligon doświadczalny – powiedział we Wrocławiu wiceminister. – Spotykamy się po dwóch miesiącach trwania pilotażu, żeby omówić, co nie działa i jak to na bieżąco poprawić. Musimy np. informować szerokie grono lekarzy POZ o programie, a oni z kolei powinni przekazywać informacje o infolinii i pilotażu potencjalnym pacjentom onkologicznym – dodał Gadomski.
Liczby i infolinia
W ciągu dwóch miesięcy do pilotażu przystąpiło 446 pacjentów – w tym najwięcej kobiet z rakiem piersi – 173. Potem kolejno – 106 pacjentów z rakiem płuca, 72 z rakiem prostaty, 70 z rakiem jelita grubego i 25 pacjentek z rakiem jajnika.
(dane z 31.03.19) Przypomnijmy, że program pilotażowy obejmuje właśnie 5 typów nowotworów najczęściej występujących w Polsce. Zebrane do tej pory liczby potwierdzają tendencję zachorowań wykazaną w ostatnim raporcie Krajowego Rejestru Nowotworów.
Za pośrednictwem nowej infolinii onkologicznej 22/ 755 11 55 zarejestrowano około 55 wizyt – w wojewódzkim ośrodku koordynującym (DCO) oraz w szpitalach współpracujących.
Czas oczekiwania na wizytę to od 1 do 12 dni.
Konsultanci infolinii starają się kierować pacjentów do ośrodków znajdujących się najbliżej ich miejsca zamieszkania. W tym celu stworzono elektroniczny formularz przekazywania danych pacjentów między infolinią, a ośrodkami współpracującymi. Dzięki temu codziennie do centrali przekazywane są pierwsze wolne terminy w szpitalach włączonych do sieci.
Koordynatorzy dla pacjenta
W większości szpitali biorących udział w pilotażu zwiększono zatrudnienie koordynatorów, którzy są włączani już na etapie rozpoczęcia diagnostyki pogłębionej.
Koordynatorzy mają za zadanie pomóc pacjentowi w umawianiu terminów i odpowiednim przygotowaniu do badań, co w efekcie przyspiesza ten etap opieki. Co najważniejsze, prowadzona jest koordynacja w przekazywaniu pacjentów między ośrodkami w ramach leczenia, a także w ramach konsultacji lekarskich. Dzięki temu zapewniamy chorym dostęp do placówek doświadczonych w leczeniu danego nowotworu. Pacjent od razu otrzymuje najbardziej optymalne leczenie, co minimalizuje liczbę powikłań i zwiększa szansę wyleczenia.
Big data
Model opieki onkologicznej wprowadzony w ramach pilotażu jest pierwszym przedsięwzięciem na taką skalę w Polsce. Wymaga on ciągłej ewaluacji oraz szkolenia personelu medycznego. Każdy element pilotażu jest skrupulatnie monitorowany.
Jednym z ważniejszych elementów pilotażu jest zbieranie danych dotyczących realizacji diagnostyki i leczenia onkologicznego. Opomiarowane zostały wszystkie kluczowe procedury, których analiza pomoże w określeniu jakości i efektywności opieki.
Pierwsze sprawozdanie oceniające jakość opieki na podstawie tych danych ma się ukazać do 30 maja 2019 roku.
*W tworzeniu nowego modelu opieki Dolnośląskie Centrum Onkologii we Wrocławiu otrzymało właśnie wsparcie z Komisji Europejskiej w ramach projektu „Innovative Partnership Action Against Cancer”.