- Leczenie schorzeń towarzyszących
Chory kontynuuje leczenie schorzeń towarzyszących jak np. nadciśnienie, cukrzyca, czy astma i pozostaje w kontroli u odpowiednich specjalistów (kardiolog, diabetolog, pulmonolog, endokrynolog, itd.). W trakcie chemioterapii niektóre terapie lub dawki leków mogą wymagać zmian. Pacjent zawsze powinien wiedzieć jakie leki i w jakich dawkach przyjmuje (warto mieć przy sobie listę przyjmowanych leków), a w razie każdej zmiany zaordynowanej przez innego lekarza należy poinformować tym lekarza prowadzącego chemioterapię.
- Leki wzmacniające i wspomagające, medycyna alternatywna
Należy poinformować lekarza o wszystkich dodatkowych metodach leczenia, które chory stosuje lub chciałby zastosować, w tym o preparatach witaminowych, wzmacniających, preparatach ziołowych i innych naturalnego pochodzenia, leczeniu energią itp. – część z nich jest przeciwwskazana w trakcie chemioterapii i może grozić ciężkimi powikłaniami, a także brakiem efektów leczenia onkologicznego. Gdy wystąpi taka potrzeba, lekarz prowadzący chemioterapię może zaproponować odpowiednie leczenie wspomagające.
- Objawy uboczne chemioterapii
Leki chemiczne działają nie tylko na komórki nowotworowe, niestety równocześnie uszkadzają i hamują wzrost komórek prawidłowych. Może to powodować występowanie szeregu objawów niepożądanych. Ponieważ wrażliwość poszczególnych chorych i tolerancja leków różnią się, objawy te nie występują u każdego chorego w jednakowym stopniu. Wiele osób dobrze znosi leczenie chemiczne i rzadko odczuwa przykre dolegliwości, są jednak chorzy u których one występują. Warto pamiętać, że większość objawów niepożądanych możemy minimalizować lub całkowicie wyeliminować przez zastosowanie leków objawowych lub odpowiednie postępowanie. Objawy uboczne najczęściej dotyczą tkanek cechujących się szybkim wzrostem a więc występują: w szpiku kostnym, w śluzówce jamy ustnej i przewodu pokarmowego, skórze, mieszkach włosowych. Niektóre niepożądane skutki leczenia mogą wystąpić od razu po podaniu leków np. nudności i wymioty, inne po kilku tygodniach lub miesiącach. Przed rozpoczęciem leczenia lekarz zwykle omawia z pacjentem możliwe objawy uboczne danej terapii i możliwe powikłania oraz udziela mu wskazówek jak postępować aby objawy te zminimalizować lub zlikwidować.
- Dieta
Chemioterapia jest sposobem leczenia raka. Leczenie systemowe, nazywane skrótowo „chemioterapią” lub potocznie „chemią”, polega na stosowaniu środków farmakologicznych (leków) w celu zniszczenia komórek nowotworowych lub zahamowania ich wzrostu. Działa ona na guz pierwotny i zmiany przerzutowe oraz na komórki nowotworowe krążące we krwi i układzie chłonnym.
Dzięki tej metodzie można niszczyć komórki nowotworowe niemal w całym ciele. W zależności od typu nowotworu i stadium jego rozwoju można dzięki chemioterapii wyleczyć chorobę nowotworową albo powstrzymać lub spowolnić jej rozwój i rozprzestrzenianie się (tworzenie przerzutów), niekiedy również podnieść jakość życia i złagodzić symptomy choroby.
Leki stosowane w leczeniu systemowym to cytostatyki, przeciwciała, inhibitory enzymatyczne, hormony, immunoterapia. Leki te podaje się najczęściej w formie tabletek, zastrzyków domięśniowych i dożylnych, kroplówek. Niektóre z leków podaje się codziennie, inne podaje się z przerwami co tydzień – co kilka tygodni. W celu uzyskania najlepszego efektu leczenia chemioterapię kojarzy się czasem z radioterapią i chirurgią (leczenie indukcyjne, uzupełniające, paliatywne i skojarzone: radiochemioterapia).
Leczenie systemowe stosowane jest w wielu nowotworach, choć nie we wszystkich. Potrzeba i możliwość leczenia zależy m. in. od rodzaju nowotworu, jego podtypu, aktualnego zaawansowania. Zależy również w dużym stopniu od stanu ogólnego chorego i wydolności jego najważniejszych narządów, gdyż jest to leczenie obciążające i toksyczne – chemioterapia może uszkadzać również zdrowe komórki organizmu.
Badania kontrastowe:
przewód pokarmowy (jelito cienkie, jelito grube), fistulografia, urografia:
- W przeddzień badania, po południu, pacjent musi się przeczyścić
(preparat Fortrans lub X-Prep – przygotować się zgodnie z ulotką i zacząć pić od godz. 14:00). - W dniu badania należy być na czczo (bez jedzenia i picia).
badanie przełyku i żołądka, kontrola po założeniu portu (drożność), cholangiografia:
- W dniu badania pacjent musi być na czczo (bez jedzenia i picia).
Rtg miednicy oraz kręgosłupa L-S:
- W dniu badania pacjent musi być na czczo minimum 6h (bez jedzenia i picia).
- W dniu poprzedzającym badanie należy unikać pokarmów wzdymających (groch, kapusta, wody gazowane), nie pić kawy.
- W przeddzień badania przed obiadem i kolacją po 3 kapsułki ESPUMISANU lub ESPUTICONU.
- Wypić ½ szklanki NORMOSANU lub zażyć ALAX zgodnie z zaleceniami lekarza bądź ulotką dołączoną do leku.
Pozostałe badania RTG: Bez przygotowania.
UWAGA!
Informujemy, że przyjmowanie suplementów diety zawierających biotynę (witaminę H) powoduje zafałszowanie wyników badań wykonywanych metodą elektrochemiluminescencji na analizatorze cobas 6000. W celu eliminowania wpływu biotyny należy przerwać suplementację 2 dni przed pobraniem krwi do badań
- Krew należy pobierać rano (pomiędzy godziną 7:00 a 9:00), na czczo (po co najmniej 10-12 godzinnym wstrzymaniu się od posiłków i płynów), po odpoczynku nocnym (co najmniej 7 godzin snu). Krew powinna być pobrana po kilkunastominutowym odpoczynku.
- Taka standardowa procedura przygotowania pacjenta do badań pozwoli zapewnić prawidłową interpretację wyników. Szczególnie ważne, aby pobierać krew rano w celu oznaczania m.in. TSH i żelaza.
- W dniu poprzedzającym badanie należy wstrzymać się od spożywania alkoholu, unikać dużego wysiłku fizycznego i ograniczyć palenie tytoniu.
- W przypadkach pilnych i/lub na zlecenie lekarza dopuszcza się możliwość pobrania krwi w innych porach dnia. W tych przypadkach interpretacja wyników badań powinna uwzględniać godzinę pobrania materiału i sposób przygotowania pacjenta do badań.
- Przed pobraniem moczu do badań laboratoryjnych pacjent powinien unikać wysiłku fizycznego.
- Co najmniej jeden dzień przed planowanym pobraniem moczu do badań laboratoryjnych zaleca się zachowanie abstynencji płciowej.
- Nie pobiera się moczu do badań laboratoryjnych w trakcie krwawienia miesięcznego oraz 2-3 dni przed i po menstruacji.
- Przed planowanym pobraniem moczu, pacjent powinien zaopatrzyć się w jednorazowy pojemnik do badania moczu (dostępny w aptece). Należy pamiętać, że w przypadku wykonywania badań bakteriologicznych, zakupiony pojemnik powinien być jałowy.
- Mocz do badań laboratoryjnych powinien być pobrany z zachowaniem ogólnie obowiązujących zasad higieny (po dokładnym umyciu rąk i zewnętrznych narządów płciowych przy użyciu ciepłej wody i mydła). Nie należy stosować w tym celu specjalnych środków dezynfekcyjnych i odkażających.
- Badanie ogólne moczu należy wykonywać w pierwszej porannej próbce moczu pobranej z tzw. środkowego strumienia. Podczas pobierania materiału pierwszą porcję moczu należy oddać do toalety, następnie około 50-100 ml oddać do wcześniej przygotowanego pojemnika, końcową porcję moczu do toalety. Pojemnik należy dokładnie zakręcić.
- Pojemnik podpisać nazwiskiem, imieniem i datą urodzenia pacjenta oraz zapisać godzinę pobrania materiału.
- Pojemnik dostarczyć do laboratorium w jak najkrótszym czasie.
- Istnieje możliwość wykonania badań laboratoryjnych z próbek moczu pobranych w innych porach dnia, w tych przypadkach interpretacja wyników powinna uwzględniać godzinę pobrania oraz sposób przygotowania pacjenta do badań.
- Przed wykonaniem badania pacjent powinien przygotować czyste naczynie o objętości 2-3 litrów, najlepiej plastikowe z dopasowanym przykryciem i podziałką.
- Zbiórkę moczu należy rozpocząć rano (np. o godzinie 7:00), a zakończyć następnego dnia o tej samej godzinie.
- Pierwszą porcję moczu należy oddać do toalety.
- Kolejne porcje moczu łącznie z pierwszą porcją pobraną następnego dnia oddać do wcześniej przygotowanego pojemnika.
- Podczas całego okresu zbiórki pojemnik z moczem należy przechowywać w chłodnym miejscu.
- Po zakończeniu zbiórki zmierzyć objętość zebranego moczu i dokładnie go wymieszać.
- Porcję moczu o objętości ok. 50-100 ml przelać do pojemnika na badanie ogólne moczu.
- Pojemnik dokładnie zakręcić i podpisać nazwiskiem, imieniem i datą urodzenia pacjenta.
- Na pojemniku zanotować dobową objętość moczu (w mililitrach) oraz godzinę rozpoczęcia i zakończenia zbiórki.
- Pojemnik dostarczyć do laboratorium w jak najkrótszym czasie.
- Przed oddaniem kału należy całkowicie opróżnić pęcherz moczowy.
- Kał należy oddać do czystego, wyparzonego naczynia (np.: nocnika).
- Pobrać próbkę kału (grudkę wielkości orzecha laskowego) najlepiej z miejsc zawierających śluz, krew, ropę i umieścić za pomocą szpatułki w specjalnym jałowym pojemniku (dostępny w aptece).
- Pojemnik szczelnie zamknąć, podpisać nazwiskiem, imieniem i datą urodzenia pacjenta.
- Pojemnik dostarczyć do laboratorium w jak najkrótszym czasie.
- PRZYGOTOWANIE DO GASTROSKOPII
- W przeddzień badania ostatni posiłek należy spożyć o godzinie 17:00.
- W dniu badania należy pozostać na czczo (bez jedzenia i picia).
- Przed badaniem obowiązuje rejestracja do gabinetu Endoskopii.
- PRZYGOTOWANIE DO REKTOSKOPII
Przed badaniem endoskopowym należy co najmniej trzy dni wcześniej zaprzestać przyjmowania wyżej wymienionych leków, jeżeli nie jest to możliwe, proszę poinformować wcześniej lekarza wykonującego badanie.
- W przeddzień badania nie spożywamy posiłków, przyjmujemy tylko dowolne płyny.
- W przeddzień badania o godz. 16:00 i 20:00 wykonujemy lewatywę.
- W dniu badania, rano wykonujemy również lewatywę.
- Jeżeli są trudności, przeciwwskazania do wykonania lewatywy, wyżej wymienione przygotowanie można zastąpić metodą przygotowania do kolonoskopii.
- Należy wypić pełną dawkę preparatu bez modyfikacji.
- W dniu badania pacjent jest na czczo (bez jedzenia i picia).
Przed badaniem obowiązuje rejestracja do gabinetu Endoskopii.
- PRZYGOTOWANIE DO KOLONOSKOPII
- W przeddzień badania nie należy spożywać żadnych pokarmów, przyjmujemy tylko płyny (bez ograniczeń).
- Należy wypić specjalny roztwór preparatu przygotowanego wg instrukcji.
- W żadnym wypadku nie należy modyfikować stężenia roztworu i godzin przyjmowania preparatu.
- W dniu badania należy pozostać na czczo (bez jedzenia i picia).
- Do przygotowania należy wybrać tylko jeden z niżej proponowanych preparatów.
PREPARATY DO PRZYGOTOWANIA DO KOLONOSKOPII
- W opakowaniu zbiorczym znajdują się 4 saszetki proszku.
- Do prawidłowego przygotowania należy rozpuścić wszystkie 4 saszetki preparatu wg instrukcji
(1 saszetka w 1 litrze wody). - Całą objętość – 4 litry roztworu Fortransu należy wypić w godzinach 16:00 do 19:00 w dniu poprzedzającym badanie.
- Przed badaniem obowiązuje rejestracja do gabinetu Endoskopii.
Prezentacja PPH Spotkanie Koordynatorów HPH 2014
Sieć szpitali promujących zdrowie
| 1. CHEMIOTERAPIA | Pobierz w wersji pdf |
| 2. CHIRURGIA | Pobierz w wersji pdf |
| 3. RADIOTERAPIA | Pobierz w wersji pdf |